Page 26 - วารสารภูมิอยุธยาฉบับที่ 2.indd
P. 26
26 ชานวัฒนธรรมอยุธยา
เรื่อง/ภาพ : พัฑร์ แตงพันธ ์ สถาบันอยธุ ยาศึกษา
ภูมิอยธุ ยา
magazine
สืบสานภูมปิ ญั ญา แทงหยวกอยธุ ยา
ครสู วุ ทิ ย์ ชูชีพ
การแทงหยวก หรือการสลักหยวกกล้วย เป็น ทว่า แม้อยุธยาจะได้ชื่อว่าเป็นแหล่งภูมิปัญญา
หน่ึงในงานศิลปกรรมโบราณของไทย และยังสามารถ ท้องถนิ่ ท่ีสำ� คญั แห่งหนงึ่ ของประเทศก็ตาม แตส่ กลุ ช่าง
พบเห็นในบางท้องถ่ินของอยุธยา จัดอยู่ในงานช่างสิบ แทงหยวกอยุธยาน้ัน กลับไม่เป็นที่แพร่หลายนัก และ
หมู่ ประเภทช่างสลกั ของอ่อน ที่มีการถ่ายทอดสืบเนือ่ ง ชา่ งแทงหยวกอยธุ ยาทยี่ งั มลี มหายใจอยู่ กม็ กั เรน้ กายอยู่
กนั มาแต่โบราณ โดยใช้วสั ดุทีห่ าได้ง่ายในทอ้ งถ่นิ คอื ต้น ตามท้องถนิ่ ต่างๆ และเป็นทีร่ จู้ กั ในแวดวงแคบๆ
กล้วย นำ� มาสลักเสลาเป็นลวดลายไทย ใช้ในการประดับ ตลอดเวลาผ่านมา สถาบันอยุธยาศึกษา ซึ่ง
ประดาสถานทสี่ ำ� หรบั จดั งานพธิ ตี า่ งๆ ทง้ั ในงานพธิ มี งคล เป็นหน่วยงานทางวัฒนธรรมของมหาวิทยาลัยราชภัฏ
เช่น งานบวช งานพิธีทางศาสนา และงานตกแต่งอ่ืนๆ พระนครศรอี ยธุ ยา สามารถสืบทราบถงึ แหล่งแทงหยวก
และในงานอวมงคล คอื การแทงหยวกตกแตง่ เชงิ ตะกอน อยธุ ยาแหง่ หนงึ่ ในยา่ นวดั ปา่ โค อำ� เภอพระนครศรอี ยธุ ยา
เผาศพ ซงึ่ ก็มที งั้ ในรปู แบบของงานราชสำ� นกั คอื การใช้ ซ่ึงเป็นสกุลช่างชาวบ้านท่ีสืบทอดมาหลายรุ่น แต่กลับ
งานแทงหยวกแต่งจติ กาธาน (เชิงตะกอน) เพราะหยวก มีแนวโน้มที่จะหมดส้ินลงไปในรุ่นปัจจุบันเพราะไม่มีผู้
ทีฉ่ ่�ำน้ำ� ชว่ ยไมใ่ หไ้ ฟโหมไหม้แรงเกินไป โดยมีการใชใ้ น สบื ทอดภมู ปิ ญั ญา สถาบนั อยธุ ยาศกึ ษา จงึ ไดด้ ำ� เนนิ งาน
งานพระราชพธิ ถี วายพระเพลงิ พระบรมศพ และพระราช ตา่ งๆ เพอื่ อนรุ กั ษส์ บื สาน และยกยอ่ งเชดิ ชเู กยี รตผิ ลงาน
พธิ พี ระราชทานเพลงิ ศพ ทที่ อ้ งสนามหลวง และงานแทง ของช่างแทงหยวกพ้นื บา้ นชาวอยุธยานใ้ี ห้เปน็ ทรี่ ู้จัก
หยวกอกี รปู แบบหนง่ึ คอื แบบของสกลุ ชา่ งชาวบา้ น ซง่ึ พบ งานของสถาบันอยุธยาศึกษาเริ่มจากการลงพื้น
ตามทอ้ งถน่ิ ในจงั หวดั ตา่ งๆ เชน่ ชา่ งแทงหยวกสกลุ ชา่ งวดั ท่ีศกึ ษาขอ้ มูลเบ้ืองตน้ จนได้พบกับครูสวุ ทิ ย์ ชูชีพ ผ้ซู งึ่
ระฆังโฆษติ าราม ช่างแทงหยวกสกุลชา่ งวัดอัปสรสวรรค์ เปรยี บดง่ั ลมหายใจสดุ ทา้ ยของชา่ งแทงหยวกแหง่ ยา่ นวดั
และช่างแทงหยวกสกุลเพชรบุรี เป็นตน้ ป่าโค
